محتوای خشونت‌آمیز در ادبیات کودکان؛ آری یا نه؟

ساختار ادبیات کودک به گونه‌ای است که باید اهداف ویژه‌ای را دنبال کند و همچنین باید قابلیت رقابت با جذابیت‌های رسانه‌های دیگری که کودک امروزی با آنها در ارتباط است را داشته باشد. نویسنده با توجه به روانشناسی کودک محتوایی را طراحی کرده به گونه ای که هم برای کودک آشنا باشد و هم کودک بتواند آن را درک کند و احساسات خود را بپذیرد.

خشونت غالباً نقش اساسی در ادبیات امروز کودکان دارد اما در سال های اخیر سوالاتی مطرح شده است که آیا محتوای خشونت آمیز باید در ادبیات کودکان جایگاهی داشته باشد یا خیر؟‌

بعضی از محققان بر این باور هستند که در صورت استفاده موثر و درست از محتوای خشونت آمیز می توان به کودکان آموزش داد که چگونه در زندگی خود از تصمیمات پرخاشگرانه جلوگیری کنند اما برخی دیگر معتقدند استفاده از این محتواها باعث افزایش رفتار پرخاشگرانه در کودکان می شود.

کودکان غالباً مجذوب خشونت هستند و این از خلاقیت و ترس بزرگسالان برای امنیت دادن به آنها ناشی می‌شود. هنگامی که کودکان داستان می سازند، مضامین پرخاشگری غالب هستند و این امر به این دلیل است که پرخاشگری یک قطعه اساسی از طبیعت بشر است و کودکان با خلق داستانهایی با عناصر خشن با آن کنار می آیند.

از آنجایی که پرخاشگری یک احساس طبیعی است که در همه انسان ها اتفاق می افتد، غیرواقعی به نظر می رسد انتظار داشته باشیم که ممنوعیت محتوای خشونت آمیز در کتاب های کودکان این خواست آنها را متوقف کند. از سوی دیگر جذابیت محتوای خشونت آمیز باعث شده است که نویسندگان دراستفاده از آن زیاده روی کنند.

کتابخوانی می تواند موجب رشد و پرورش عاطفی - شخصیتی و همچنین  رشد اجتماعی کودکان شود. بسیار مهم است که نویسندگان بر این اهداف تمرکز کنند. اهدافی که باعث دستیابی به اعتماد به نفس نسبی، نیاز به محبت و امنیت، تقویت حس استقلال، تقویت همکاری و مشارکت در زندگی روزانه، شناخت ترس های واقعی و آشتی با تغییرات سریع در روند رشد جسمی شود.

کودکان در کتابخوانی با مشاهده تصویر کتاب و تقلید و همزادپنداری با شخصیت های آن آرام آرام رشد اجتماعی را تجربه می کنند.

هنگامی که کودک احساسات و نقطه نظرات شخصیت های داستان را درک می کند و با ویژگی های آنها آشنا می شود گامی مهم در رشد شخصت اجتماعی اوست. پس اگر محتوای خشونت آمیز باعث همزادپنداری های مخرب شود و در فرآیند اجتماعی شدن کودک به عنوان یک شهروند موثر خلل وارد کند مضر است.

در حالیکه استفاده در حد اعتدال جهت رسیدن به اهدافی مانند افزایش مهارت حل مسئله، نوعدوستی، همدلی و ... حضورش در ادبیات کودک مشکلی ایجاد نخواهد کرد .

 استفاده از این محتواها در صورتی که به صرف جذب مخاطب بیشتر باشد محتوای آسیب زایی برای کودکان خواهد بود. داستان از ذهن خلاق نویسنده خلق می شود و ذهن خلاق مخاطب آن را تکمیل می کند. بسیار مهم است که ما با دنیای کودکان و روند رشد آنها آشنا باشیم تا بتوانیم داستانی را برای کودکانمان بنویسیم که در عین جذابیت، پرورش دهنده دنیای زیبای آنان نیز باشد..

دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.