چگونه افسردگی را در نوجوانان تشخیص دهیم؟ + تست

افسردگی با نارضایتی، شاد نبودن، ناراحتی و غمگین بودن متفاوت است. افسردگی مشکلی جدی است که بر تمام جنبه های زندگی شخص اثر می گذارد. این اختلال علاوه بر احساسات، می تواند منجر به تغییرات رفتاری و جسمانی شده و بر ظاهر فرد، عملکرد تحصیلی، توانایی مدیریت و کنترل تصمیمات هم اثر بگذارد. افسردگی اگر درمان نشود می تواند منجر به خودکشی شود. افسردگی در دوران نوجوانی بسیار شایع است به طوری که از هر پنج نوجوان، یک نفر از افسردگی ی رنج می برد و حدود 3 درصد از این افراد افسردگی شدید را تجربه می‌کنند.

علل افسردگی در نوجوانان

معمولاً یک دلیل واحد برای افسردگی در نوجوانان وجود ندارد و ترکیبی از عوامل مختلف از عدم تعادل شیمیایی مغز تا عوامل محیطی می توانند باعث افسردگی نوجوان شوند. برخی از علل ایجاد افسردگی در نوجوانان می تواند موارد زیر باشد:

1. تاریخچه خانوادگی

2. طلاق والدین

3. تغییرات جسمی دوران بلوغ ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله 9 تغییر جسمی و روحی دوره نوجوانی + آسیب‌های دوران بلوغ را بخوانید)

4. مسائل و اختلافات خانوادگی

5. خودپنداره منفی و اعتماد به نفس ضعیف

6. احساس غمگین بودن بدون دلیل شناخته شده

7. استرس ناشی از سختگیری در خانه یا مدرسه ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله چرا باید اضطراب در دوره نوجوانی کنترل شود؟ را بخوانید)

8. داشتن مشکل با دوستان ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله 15 راهکار برای زمانی که فرزندتان دوستان ناباب دارد را بخوانید)

9. داشتن مشکل با جنس مخالف یا مسائل جنسی

10. بیماری جسمانی مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید باشد

11. داشتن بیماری جسمانی حاد یا مزمن

12. عوارض جانبی مصرف داروهای پزشکی

13. تغییر مکان های آشنا (تغییر محل زندگی، تغییرمدرسه، رفتن به مقطع بالاتر تحصیلی، ... )

14. مورد خشم و آزار و اذیت دیگران قرار گرفتن، مثل مورد قلدری قرار گرفتن در محیط مدرسه ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله چکار کنیم تا نوجوان قربانی زورگیری در فضای مجازی نشود؟ را بخوانید)

15. مرگ یکی از عزیزان یا شخصی که نوجوان به او علاقه دارد

 دکتر آسیه اناری، متخصص روانشناسی کودک و نوجوان در دو ویدئوی زیر افسردگی در نوجوانان را از ابعاد مختلف بررسی کرده است:

قسمت اول

قسمت دوم

علائم افسردگی در نوجوانان

همه نوجوانانی که دچار افسردگی هستند، علایم یکسانی از خود نشان نمی دهند. طبیعتاً نوجوانانی که افسردگی شدیدتری دارند نشانه های بیشتری را در مقایسه با افرادی که افسردگی خفیف تری دارند، تجربه می کنند. در زیر فهرستی از علائم نوجوان افسرده آمده است:

• نوجوان افسرده اغلب غمگین است و کاهش خلق دارد.

• بدون دلیل گریه می کند یا عصبانی، مضطرب و تحریک پذیر می شود.

• هر چیز کوچکی نوجوان افسرده را آزرده خاطر می سازد.

• از خانواده و دوستان کناره گیری می کند.

• در فعالیتهای روزمره و معمول خود شرکت نمی کند و یا دیگر از آنها لذت نمی برد.

• کم اشتها می شود و وزن از دست می دهد یا زیاد می خورد که نتیجه آن اضافه وزن است.

• عزت نفس پایینی دارد و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.

• در امتحانات شکست می خورد  یا در کلاس درس حاضر نمی‌شود.

• افسردگی در نوجوانان موجب می شود آنها استعمال سیگار، دخانیات یا مواد مخدر را برای بار اول شروع کنند. ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله 12 روش برای جلوگیری از سیگاری شدن نوجوانان را بخوانید)

• مشکلات و آشفتگی خواب را تجربه می کند؛ در به خواب رفتن، ادامه خواب و یا بیدار شدن مشکل دارد.

• خستگی قابل توجه و فقدان انرژی را بعد از تلاش ها و کارهای کوچک نشان می دهد.

• مشکلات جسمانی مانند سردرد، درد قفسه سینه، درد شکم دارد که به نظر نمی رسد دلیل مشخصی داشته باشد.

• نوجوان افسرده حافظه ضعیف و مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری دارد.

• بدون دلیل احساس بی ارزشی، یا احساس گناه دارند.

• احساس ناامیدی می کنند و آینده ای برای خود متصور نیستند.

• درباره مرگ خود یا صدمه زدن به خود فکر می کنند. ( برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله احتمال خودکشی در کدام نوجوان بیشتر است؟را بخوانید)

با انجام تست افسردگی در نوجوانان می توانید میزان افسردگی فرزند نوجوان تان را بسنجید.

چگونه به درمان نوجوان افسرده کمک کنیم؟

اگر فرزندتان نوجوان‌تان از افسردگی رنج می‌برد، می‌توانید با انجام کارهای زیر به او کمک کنید:

درمان افسردگی در نوجوانان با توجه به سلامت جسمی

• توجه به تغذیه سالم: فرزندتان را تشویق کنید که سبک  تغذیه سالم را در پیش بگیرد.

• داشتن فعالیت بدنی: فرزندتان را مجبور کنید به طور روزانه  فعالیت بدنی منظمی داشته باشد. در ابتدا می‌توان با 10 دقیقه پیاده روی در روز شروع کرد. فراموش نکنید، فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود سلامت روان نوجوان شما بسیار کمک کند.  

• لزوم خواب کافی: اگر فرزند نوجوان شما در خوابیدن مشکل دارد، بدون توجه به احساس خستگیش در طور روز، به او اجازه چرت زدن ندهید. به او کمک کنید قبل از خواب، زمانی را به انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش اختصاص دهد. همچنین یک ساعت قبل از خواب او را از تماشای صفحه نمایش (تلویزیون، موبایل، کامپیوتر) منع کنید.

• ترک الکل و مواد مخدر: استفاده از مشروبات الکلی یا دخانیات موجب افزایش افسردگی می‌شود، پس مراقب باشید نوجوان‌تان به سمت این گونه مواد و نوشیدنی‌ها گرایش پیدا نکند.

درمان افسردگی در نوجوانان با توجه به روابط و احساسات آنها

• محبت کنید: متناسب با سن و بلوغ فرزندتان به او محبت کنید. به یاد داشته باشید که ابراز محبت کلامی به فرزندتان بسیار مهم است. گفتن "دوستت دارم" و اینکه نوجوان‌تان بداند شما او را بدون قید و شرط دوست دارید و از او حمایت می‌کنید، تاثیر خیلی زیادی بر بهبود او دارد.

• گوش دهید: به فرزندتان گوش دهید و او را تشویق کنید تا درباره مشکلات، احساسات و افکارش صحبت کند.

• توصیه به نوشتن احساسات: اگر فرزندتان در صحبت کردن درباره احساساتش مشکل دارد، نوشتن را به او توصیه کنید. گاهی نوشتن احساسات آسان‌تر از گفتن آنها با صدای بلند است. حتی نوشتن با دست روی کاغذ بهتر از استفاده از وسایل الکترونیکی است.

• کمک از یک میانجی: اگر فرزندتان تمایل ندارد درباره احساساتش با شما صحبت کند، فردی را انتخاب کنید که رابط شما و فرزندتان شود. این فرد ضمن اینکه باید مورد اعتماد باشد باید مورد قبول نوجوان‌تان هم قرار گیرد. همچنین این فرد بهتر است همسن یا خیلی بزرگتر از نوجوان نباشد.

• رصد تغییرات وضعیت روحی: ضمن اینکه خودتان مراقب فرزندتان هستید از او بخواهید هر زمان احساس کرد وضعیت روحیش بحرانی است به شما اطلاع دهد.

درمان افسردگی نوجوان با توجه به روابط خانوادگی

• تلاش کنید همه اعضای خانواده وعده‌های غذایی را کنار هم صرف کنند.

• تا جایی که امکان دارد درگیری‌های و تنش‌های خانوادگی را کاهش دهید.

• برای فعالیت‌هایی که فرزندتان از انجام آنها لذت می برد یا برایش آرامش‌بخش است، وقت بگذارید.

• با افرادی که فرزندتان دوست دارد وقت بگذرانید.

نقش والدین در درمان افسردگی نوجوان

رابطه صمیمی بین والدین و فرزندان برای سلامت روانی نوجوان مفید است. احساس تعلق به خانواده و دوستان می‌تواند به محافظت از نوجوان در برابر مشکلات روانی مانند افسردگی کمک کند. حمایت والدین تاثیر مستقیم و مثبتی بر سلامت روان فرزندان دارد.

با توجه به اینکه درمان افسردگی نوجوان فرایندی طولانی مدت است، باید تا جایی که می‌توانید از فرزندتان حمایت کنید. روندد بهبودی معمولاً با فراز و نشیب‌هایی همراه خواهد بود. بسیاری از نوجوانانی که دوره‌ای از افسردگی را تجربه کرده‌اند، ممکن است در آینده دوباره آن را تجربه کنند.

والدین نقش مهمی در کمک به فرزندان برای جلوگیری از بروز مجدد افسردگی دارند. حمایت حرفه‌ای نقش قابل توجهی در کمک به فرزند شما دارد تا راه‌های جدیدی برای بهبودی از افسردگی پیدا کند.

البته در این فرایند مهم است که پدر و مادر مراقب خود باشند؛ چرا که اگر نیازهای خود را برآورده کنید، بهتر می‌توانید نیازهای فرزندتان را برآورده کنید.

با نوجوان افسرده چگونه رفتار کنیم؟

• برای درمان نوجوان افسردگی ابتدا باید نشانه ها و علایم افسردگی را پیدا و شناسایی کنید.

• کمک گرفتن از کادر مدرسه برای مدیریت افسردگی در نوجوانان می‌تواند مفید باشد؛ بسیاری از خانواده ها موضوع افسردگی فرزند خور را از مدرسه مخفی نگه می‌دارند. این رفتار به جای اینکه به فرزندتان کمک کند می تواند برای او مضر باشد.

• اگر فرزند نوجوان شما پنج مورد یا بیشتر از نشانه های افسردگی را به مدت دو هفته یا بیشتر تجربه کند یا اگر نشانه ها به قدری شدید هستند که برنامه روزانه او را به هم می ریزد حتما باید از یک روانشناس متخصص در حوزه نوجوان کمک بگیرید.

• اگر نوجوان افسرده با پزشک یا روانشناسی احساس راحتی نمی کنید حتماً شخصی را پیدا کنید که هم شما وهم فرزندتان با او احساس راحتی می کند و برای گرفتن مشاوره از او حس خوبی دارید.

• در برخی مواقع فرزندتان دوست ندارد از متخصص کمک بگیرید در چنین شرایطی بهتر است توضیح دهید که شما نگران هستید و هر آنچه را که در مورد افسردگی می دانید برای فرزندتان توضیح دهید تا او اطلاعات بیشتری کسب کند.

با وجود بهترین تلاش های والدین برای شناخت نوجوان خود، برخی اوقات بنظر می رسد مشکلات نوجوان شان برای آنها غافلگیر کننده است. در مواجهه با مشکلات جدی تر رفتاری و هیجانی (مانند رفتارهای پرخطر غیر قابل کنترل و یا افسردگی) باید حتماً از روانشناس متخصص نوجوان کمک بگیرید. برای رزرو وقت مشاوره و ارزیابی کلیک کنید.

همچنین می توانید مهارت های فرزندپروری خود را با خواندن کتاب های روانشناسی در زمینه کـــــــودک و نــــــــوجــــــــوان یا حضور در کـــــارگـــــــــاه های مرتبط  ارتقا دهید.

دریافت وقت مشاوره

لطفا برای دریافت وقت مشاوره از روانشناسان مرکز مشاوره یاسان از ساعت 9 تا 19 با دو شماره زیر تماس بگیرید يا از طریق واتس‌اپ پیام دهید. راحت ترين مسير براي فارسی زبانان خارج از کشور ارسال پيام از طریق واتس‌اپ است.